TANIMA VE TENFİZ DAVALARI

Gelişen ve değişen bir dünyanın getirisi olarak Türk vatandaşları farklı ülkelerin vatandaşlarıyla evlilik yapmaktadır. Bu yazımda sizlere, yabancı ülkede yapılan evliliklerin ve boşanmaların Türkiye’de doğurduğu hukuki sonuçlardan bahsedeceğim.

 

  5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) m 1 : Yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukuk, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi, yabancı kararların tanınması ve tenfizi bu kanunla düzenlenmiştir.

 

  Yani yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o ülke kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan mahkeme kararlarını Türkiye direkt olarak tanımaz. Bunun uygulanabilmesi-icra edilebilmesi veya sadece tanınması Türkiye’de  mahkemelerde buna uygun işlem yapılmasına bağlıdır

 

  Tanıma, tenfiz davası yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın en önemli sorunlarından bir tanesidir. Bu dava yabancı ülkede boşandıktan sonra Türkiye’de hala evli görünen kişlerin bu kaydı gerçeğe uygun hale getirebilmek için açtıkları bir çeşit tespit davasıdır. Bu dava çok önemlidir çünkü yurtdışında boşansanız dahi Türkiye sınırlarında hala evli görünürsünüz dolayısıyla yeniden evlenmek istediğinizde veya mal paylaşımları konusunda hala evli göründüğünüz için resmi makamlarca sıkıntı yaşarsınız.  

 

BU DAVA İÇİN TÜRKİYE'YE GELİNMESİNE GEREK VAR MI?

 

  Bu davalar için Türkiye’ye gelmenize gerek yoktur. Türkiye’de aldığınız bir boşanma veya evlenme kararının tanıma ve tenfizi için Türkiye’de baroya bağlı çalışan bir avukata vekalet vermeniz yeterlidir. Bu durumda önemli olan husus davalıya tebligatın ulaştırılabilir olmasıdır.

.

TÜRK VATANDAŞLARININ YURTDIŞINDA EVLENMESİ

 

  Türk vatandaşları yurtdışında evlendiklerinde bu evlilik Türk Hukuku’na göre geçerli bir evlilik değildir. Bu işlemin Türkiye’de geçerli olabilmesi için bu evlilik adli makamlarca tanınmalıdır. Bu tanıma da dava yoluyla olur. Yani Almanya’da yaptığınız bir evliliğin Türkiye’de hükmü yoktur. Siz Türkiye’de hala bekarsınız. Ancak açacağınız dava sonunda medeni durumunuzu değiştirebilirsiniz. Aynı şekilde boşandığınızda boşanma kararının Türkiye’de geçerli olması için tanınması ve tenfizi gerekmektedir

 

  Yani Alman mahkemelerince verilen kararların ülkemizde hüküm doğurabilmesi için bir dava açılması gerekmektedir. Evliliğinizin Türkiye’de tanınabilmesi için açacağınız dava TANIMA davasıdır. Fakat Almanya’da aldığınız nafaka karanının Türkiye’de de uygulananabilmesi için TENFİZ davası açmanız gerekmektedir.

 

  Tanıma ve tenfiz davalarında önemli 2 husus vardır. Birinci husus Türk Mahkemeleri tarafından yapılan kontroldür. Türk mahkemeleri tarafından kontrol edilecek husus, Türk Hukuk kurallarının doğru uygulayıp uygulanmadığıdır. 2. Husus ise Alman Hukuk kuralları uygulandı ise, bu durumun Türk kamu düzenini ihlal edip etmediği yönündedir.

 

BOŞANMA TENFİZ YETKİLİ MAHKEME

 

  Almanya’da verilen boşanma kararının Türk Mahkemeleri tarafından tanınması ve tenfizi için açılacak davada yetkili mahkeme, davalı tarafın Türkiye’deki ikametgahı mahkemesidir. Davalı tarafın Türkiye’de ikametgahı bulunmuyor ise, sakini olduğu yerin mahkemesi yetkilidir. Bu da yok ise boşanma tanıma tenfiz davası için, Ankara, İstanbul, İzmir mahkemeleri yetkilidir.

 

   Bu şekilde yabancı mahkemelerce alınan kararlar için açılacak davanın adı yabancı mahkeme kararının tanınması davasıdır. Tanıma davasının mı yoksa tenfiz davasının mı açılacağına yabancı mahkeme ilamının içeriğine bakarak karar vermek gerekir.  Bu nedenle açacağınız davalarda öncelikle bir avukata başvurmanız doğru olacaktır. Yanlış şekilde açılan davalar sonucu davalar yıllarca sürmekte ve taraflar mağdur olmaktadır.

 

   Size en doğru bilgiyi avukatınızın vereceğini unutmayın.